Η χρονική διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας ποικίλει ανά περίπτωση και κυμαίνεται από 4 μήνες έως και 2,5 χρόνια.

Η διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας επηρεάζεται από το βαθμό της ορθοδοντικής ανωμαλίας, το στάδιο της σκελετικής ανάπτυξης καθώς και από το επίπεδο συνεργασίας του ασθενούς.

Η συνεπής παρουσία στις προγραμματισμένες επισκέψεις, η τήρηση των οδηγιών των ορθοδοντικών, καθώς και το επίπεδο στοματικής υγιεινής μπορούν να συντομεύσουν σε μεγάλο βαθμό την ορθοδοντική θεραπεία.

Tα περισσότερα παιδιά, στην ηλικία των 7 ετών, βρίσκονται στη φάση του μικτού οδοντικού φραγμού, κατά τη διάρκεια του οποίου λειτουργούν ταυτόχρονα νεογιλά (παιδικά) και μόνιμα δόντια.

Σε αυτό το στάδιο της διάπλασης του οδοντικού φραγμού, σύμφωνα με την Αμερικανική Ομοσπονδία Ορθοδοντικών, θα πρέπει να γίνεται ο πρώτος ορθοδοντικός έλεγχος.

Προβλήματα όπως η σταυροειδής σύγκλειση, η έλλειψη ή απώλεια χώρου για την ανατολή μονίμων δοντιών, οι βλαβερές συνήθειες (θηλασμός δακτύλου), μπορεί να αντιμετωπιστούν ευκολότερα, προλαμβάνοντας την ανάπτυξη σημαντικότερων προβλημάτων αργότερα και καθιστώντας πιο εύκολη τη συνολική ορθοδοντική θεραπεία όταν θα έχει ανατείλει το σύνολο των μόνιμων δοντιών.

• Παρατεταμένος θηλασμός δακτύλου / πιπίλας πέραν της ηλικίας των 4 ετών.

• Τερηδονισμός και πρόωρη απώλεια νεογιλών (παιδικών) δοντιών.

• Στοματική αναπνοή (οι αδενοειδής εκβλαστήσεις "κρεατάκια" μπορεί να είναι ένα σημάδι, όπως και συχνά επεισόδια αλλεργικής ρινίτιδας και άσθμα).

• Αδυναμία σύγκλεισης χειλιών (είτε λόγω παρεμβολής δοντιών είτε λόγω αδύναμου μυϊκού τόνου).

• Αυξημένη "πρόταξη", όπου τα πάνω μπροστινά δόντια φαίνεται να "πετάνε".

• Το παιδί παραπονιέται για πόνο πίσω από τα άνω πρόσθια δόντια.

Καλό είναι να εξετάζει τα παιδιά ορθοδοντικός στην ηλικία των 7 ετών.

Συνήθως δεν χρειάζεται κάποια παρέμβαση τότε, παρά μόνο σε περιπτώσεις σκελετικών ή/και λειτουργικών δυσαρμονιών που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρότερα προβλήματα μελλοντικά (π.χ. οπίσθια θέση άνω γνάθου, σταυροειδής σύγκλειση με μετατόπιση της κάτω γνάθου στο κλείσιμο).

Ο ορθοδοντικός δημιουργεί έπειτα ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα επανελέγχων ούτως ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την αποτελεσματικότερη (και συντομότερη για το παιδί) αντιμετώπιση της εκάστοτε περίπτωσης.

Υπάρχουν στη βιβλιογραφία πολυάριθμες μελέτες οι οποίες τονίζουν τη σημασία ενός ελκυστικού χαμόγελου σε κάθε πτυχή της ζωής του σύγχρονου ανθρώπου.

Ένα όμορφο χαμόγελο το οποίο έρχεται σε πλήρη αρμονία σε σχέση με το σκελετικό υπόβαθρο, τα μαλακά μόρια αλλά και την κατατομή (προφίλ) του ατόμου, δίνει όχι μόνο αυτοπεποίθηση αλλά και τον καλύτερο τρόπο να εξωτερικεύει κανείς τα θετικά του συναισθήματα. Εκτός από τα σημαντικά και πολύπλευρα κοινωνικά οφέλη της ορθοδοντικής, υπάρχουν και πολλαπλά οφέλη για την υγεία και τη μακροβιότητα των δοντιών.

Με τη συμβολή της ορθοδοντικής, τα δόντια τοποθετούνται στη σωστή θέση μεταξύ τους, καθιστώντας τη στοματική υγιεινή από την πλευρά του ασθενούς πολύ πιο εύκολη. Αυτό, δεδομένου ότι υπάρχει δυσκολία στη σωστή και ολοκληρωμένη απομάκρυνση της οδοντικής πλάκας σε συνωστισμένους οδοντικούς φραγμούς , ενισχύει την υγεία των δοντιών καθιστώντας τα λιγότερο επιρρεπή σε βλάβες τερηδόνας, ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας.

Η ορθοδοντική θεραπεία σε συνδυασμό με τη σωστή διατήρηση του θεραπευτικού αποτελέσματος, αποτελεί το καλύτερο εχέγγυο για τη μακροβιότητα του οδοντικού φραγμού.